Izvor: ND Vijesti (Željka Vučinić)
Dosadašnji tok predizborne kampanje za lokalne izbore pokazuje da političke partije, među kojima i one koje su kritikovale takvu praksu bivše DPS vlasti, koriste mehanizme uticaja na birače koji se mogu smatrati zloupotrebom. To je za “Vijesti” ocijenio direktor Istraživačkog centra MANS-a, Dejan Milovac, navodeći da je jedna od tih zloupotreba takozvana institucionalna prednost, odnosno, takozvana funkcionerska kampanja.
Tokom nje, kako objašnjava sagovornik, pokušavaju se za političku partiju prigrabiti zasluge za postojeće ili buduće projekte. I to one, navodi, koji se inače finansiraju novcem svih građana, “pa i onih koji neće glasati za tu političku opciju”.
U tom tonu je bio i nedavni nastup nositeljke liste bjelopoljske URA “Može Bijelo Polje, može Crna Gora” Suade Zoronjić, koja je izjavila da su Vlada i premijer, koji je njen partijski kolega, spremni da ulože milion eura za veliki projekat osposobljavanja toplane u stambenom dijelu naselja Rasadnik.
”Osposobljavanjem kotlarnice/toplane u Rasadniku stvorili bi se uslovi da se površina između zgrada pretvori u funkcionalan prostor, koji bi za preko 200 stanova bio element koji podiže kvalitet života. To će biti jedan od značajnih projekata koje planiramo ostvariti, za koji su Vlada Crne Gore i njen premijer Dritan Abazović spremni da ulože milion eura”, kazala je Zoronjić.
Slično obećanje dao je i gradonačelnik Podgorice i nosilac liste DPS-ove koalicije “Svi za naš grad” Ivan Vuković, početkom oktobra, kada je kazao da će Glavni grad, ako izostane pomoć Vlade, izdvojiti sredstva za izgradnju četvrte zgrade za penzionere. Kako je navedeno u saopštenju DPS-a, Vuković je to rekao na druženju kandidata za odbornike te koalicije sa starijim građanima Podgorice, povodom 1. oktobra, Međunarodnog dana starijih osoba.
Prema informacijama “Vijesti” druženje je održano u restoranu “Ognjište” u Gornjoj Gorici, a prisustvovali su mu aktivisti DPS-a u udruženjima penzionera. Lista “Za budućnost Bara – Maja Vukićević” kritikovala je gradonačelnika tog grada Dušana Raičevića (DPS), zbog “protežiranja privatnog preduzeća i kontroverznog finansijera DPS-a, u susret lokalnim izborima”.
Navode da je Raičević odlučio da posjeti privatno imanje Barska uljara koje je u vlasništvu, kako navode, kontroverznog biznismena i dugogodišnjeg finansijera DPS-a – kako na lokalnom, tako i na državnom nivou, te da je time ne samo vrijeđao sve druge poštene maslinare koji žive od tog posla, već javno i direktno protežirao ovo privatno preduzeće.
Milovac je ocijenio da je institucionalna prednost samo dio mehanizama koji je u susret narednim izborima “prigrabila nova politička većina koja sada ima pristup takvim mogućnostima, a nastavak njihovog korišćenja je direktna posljedica nedostatka političke volje da se stvari sistemski promijene, odnosno, uđe u ozbiljnu i sveobuhvatnu reformu izbornog zakonodavstva”.
”Nema sumnje da se percepcija kod nekada opozicionih partija promijenila dolaskom na vlast i da na djelu imamo potpuno normalizovanje jedne loše izborne prakse. To se već desilo sa takozvanim predizbornim zapošljavanjem i zloupotrebom socijalne pomoći do te mjere da na političkoj sceni više gotovo da nemamo političkog subjekta koji bi mogao da ima kredibilitet da prethodnom režimu, odnosno dominantno DPS-u spočita bilo kakvo kršenje zakona u ovoj oblasti, jer se ponašaju na identičan način”, kazao je Milovac.
On je istakao da je to ujedno i jedna od ključnih prepreka za izbornu reformu i vrlo vjerovatno glavni razlog zbog čega gotovo niko nije zainteresovan da se ona u dogledno vrijeme sprovede. Da aktuelni kandidati i stranke ne smiju da koriste državne fondove ili sredstva u predizbornoj kampanji predviđaju standardi Organizacije za evropsku bezbjednost i saradnju (OEBS).
Standardi OEBS-a predviđaju da države učesnice osiguraju “jasno razdvajanje između države i političkih stranaka – naročito da političke stranke ne budu spojene sa državom”. ”Upotreba ili “zloupotreba” državnih resursa postala je vrlo problematična oblast u mnogim državama tokom izbora i suprotna je principu jednakog tretmana kandidata i političkih stranaka. Iako postoji prirodna i neizbježna prednost onih na položaju, zakonodavstvo mora obratiti pažnju da ne podržava ili podstiče takve prednosti”, navodi se u ranije izdatim uputstvima OEBS-a.
Napominju da aktuelni kandidati i stranke ne smiju da koriste državne fondove ili sredstva, odnosno, materijale, ugovore o radu, prevoz, zaposlene i slična sredstva države u svoju korist. To nije smetalo ni predstavnicima bivše vlasti, naročito tokom ranijih izbornih ciklusa uoči parlamentarnih 2020. i lokalnih izbora 2018. godine, da koriste svoje pozicije u predizborne svrhe.
Među primjerima je i kada su pred parlamentarne izbore 2020. godine predsjednik države Milo Đukanović i tadašnji prvi čovjek Skupštine Crne Gore Ivan Brajović aktivno učestvovali u izbornoj kampanji, istovremeno koristeći i državnu i političku poziciju. Uoči lokalnih izbora u Beranama u februaru 2018. godine, tadašnji premijer i funkcioner DPS-a Duško Marković je sa ministarkom ekonomije i direktorom Investiciono-razvojnog fonda boravio u tom gradu i obećavao podršku za poslove privrednika u Beranama.
Predstavnici opozicije ukazali su tada da se 2018. tadašnji ministar poljoprivrede Milutin Simović (DPS) direktno uključio u kampanju partije na vlasti u Baru dijeleći kredite biračima te stranke pred lokalne izbore.
Uoči izbora državne institucije ponovo krše zakon, ZZZCG potrošio milion eura više od dozvoljenog
Analiza MANS-a pokazala je da više državnih institucija krši ograničenje upotrebe budžetskih sredstava u toku izborne kampanje. Tim povodom će danas Agenciji za spečavanje korupcije predati inicijative za pokretanje postupka zbog kršenja Zakona o finansiranaju političkih subjekata i izbornih kampanja.
Među institucijama prednjači, kako su naveli, Zavod za zapošljavanje koji je u avgustu potrošio 1,1 milion eura više od šestomjesečnog prosjeka. MUP je, navode, istog mjeseca potrošio 500.000 eura više od mjesečnog, a najveće povećanje potrošnje u mjesecu kada su raspisani lokalni izbori bilo je na stavci neto zarade.
Ministarstvo odbrane je, navode, tokom avgusta potrošilo za 200 hiljada više od mjesečnog prosjeka, dok je Skupština premašila prosječnu mjesečnu potrošnju za oko 100 hiljada eura, kao i Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove koja je prekoračila zakonsko ograničenje za 117 hiljada eura.
