Sedam crnogorskih opština, u kojima glasa skoro 60 odsto ukupnog biračkog tijela, je u julu i avgustu utrostručilo izdatke za lokalnu infrastrukturu u odnosu na prvih šest mjeseci ove godine, koji su bili neizborni mjeseci, pokazuju podaci koje su analizirali Istraživački centar MANS-a i list „“Dan“.
U pitanju su Glavni grad Podgorica, Nikšić, Pljevlja, Herceg Novi, Tivat, Kotor i Cetinje, dok podaci za znatan dio ostalih crnogorskih opstina nijesu dostupni.
Infrastrukturni radovi i investicije u ranijim izbornim ciklusima često su korišćeni za političku promociju i ostvarivanje političke prednosti na terenu.
Prema zvaničnoj dokumentaciji u koju su Istraživački centar MANS-a i „Dan“ imali uvid, u periodu od januara do kraja juna, pomenutih sedam opština je po osnovu izdataka za različite radove lokalne infrastrukture potrošilo ukupno oko četiri miliona, odnosno prosječno je mjesečno trošilo 670 hiljada.
S druge strane, u julu i avgustu, koja su dva izborna mjeseca, sedam opština je za ove namjene izdvojilo blizu 3,8 miliona eura, tj u prosjeku je mjesečno trošeno 1,9 miliona eura, što je gotovo trostruko uvećanje u odnosu na prosjek iz prvih šest mjeseci ove godine.
Najviše novca potrošeno je u Glavnom gradu, u kojem je za lokalne infrastrukturne radove u prvoj polovini godine prosječno mjesečno izdvajano oko 700 hiljada eura, dok je podgorička vlast u dva izborna mjeseca trošila znatno više, odnosno 2,3 miliona ili prosječno 1,1 miliona mjesečno.
U Nikšiću je od početka godine za lokalne radove mjesečno izdavajano 40 hiljada eura, da bi ta suma u dva izborna mjeseca bila više nego učetvorostručena na 180 hiljada mjesečne potrošnje, pa je u u julu i avgustu ukupno izdvojeno 360 hiljada. Interesantno je da je nikšićka opština za lokalnu infrastrukturu u avgustu potrošila čak 174 hiljada eura, uz dodatnih 51 hiljadu za radove na Trgu slobode.
U Herceg Novom je zabilježeno sedmostruko uvećanje, jer je u prvih šest mjeseci mjesečno trošeno 38 hiljada eura, a u julu i avgustu je izdvojeno čak pola miliona, odnosno prosjek mjesečne potrošnje u izbornom periodu je na nivou od 250 hiljada. Novac je usmjeren na rekonstrukciju puteva, održavanje javnih površina, dok je za šetalište u avgustu prikazana potrošnja od blizu 230 hiljada eura.
U Pljevljima je budžet za lokalne puteve, ulice i parkove u neizbornom periodu godine iznosio prosječno po 22 hiljade mjesečno, a u julu i avgustu je ukupno potrošeno 115 hiljada ili 57 hiljada mjesečno, što je duplo uvećanje. U Tivtu je na budžetskoj poziciji za lokalnu infrastrukturu u neizbornom periodu mjesečno izdavajano 34 hiljade, a u izbornom periodu je prosjek potrošnje 110 hiljada eura, što znači da se radi o tri i po puta većim izdvajanjima.
Kada je u pitanju Kotor podaci pokazuju da je prosjek mjesečne potrošnje u neizbornom periodu bio 75 hiljada eura, dok je u dva izborna mjeseca ukupno potrošeno 211 hiljada eura, pa proizilazi da je prosječna potrošnja 105 hiljada mjesečno, tako da se radi o uvećanju od 25 odsto. Konačno, na Cetinju do samog početka septembra gotovo da nije bilo isplata po ovom osnovu, a tada je za lokalnu infrastrukturu iz opštinske kase izdvojeno 65 hiljada eura.
Prema zvaničnim podacima Ministarstva unutrašnjih poslova, na dan 20. septembar 2016. godine, u pomenutih sedam opština je 310.674 registrovanih birača, što je gotovo 60 odsto ukupnog biračkog tijela.
Istraživački centar MANS-a I list “Dan” objavili su ranije da je i Ministarstvo održivog razvoja i turizma, uoči oktobarskih izbora, uvećalo svoje izdatke koji se odnose na investicije u lokalnu infrastrukturu i građevinske objekte, te je po tom osnovu u dva izborna mjeseca potrošeno 2,3 miliona.
Prema ranijim otkrićima MANS-a, infrastrukturni radovi su jedan od najčešćih mehanizama koji se u izbornim periodima koriste za ostvarivanje političke promocije na terenu i uticaja na izbornu volju birača, što je naročito izraženo na sjeveru države, imajući u vidu da se radi o veoma nerazvijenom području.
Crnogorski predsjednik Filip Vujanović izbore za parlament Crne Gore zvanično je raspisao 12. jula, a zakazao ih je za 16. oktobar.
Nema podataka zbog kvara servera
U periodu od aprila do kraja avgusta troškovi Opštine Bijelo Polje za lokalnu infrastrukturu nijesu poznati, jer ta lokalna samouprava ne dostavlja podatke i krši ne samo Zakon o slobodnom pristupu informacijama, već i Zakon o finansiranju političkih subjekata i izbornih kampanja.
Iz Opštine Rožaje uporno tvrde da podatke ne mogu dostaviti, jer im je „pokvaren server“. Iz Ulcinja i Kolašina takođe nijesu dostavili podatke o troškovima za lokalnu infrastrukturu, tako da javnost još ne zna koliko su potrošili.
U ove četiri opštine, prema posljednjim podacima MUP-a, ukupno glasa 88.965 birača, što je preko 16 odsto biračkog tijela.
I vladine direkcije pomažu
Osim novca koje crnogorske opštine izdvajaju za lokalnu infrastrukturu, „pomoć“ u izbornim mjesecima značajno obezbjeđuju i Direkcija za saobraćaj i Direkcija javnih radova, kao dvije Vladine direkcije koje sprovode kapitalni budžet.
Tako, primjera radi, posredstvom ovih direkcija, od početka godine se finansiraju radovi koji se odnose na vrtić u Zagoriču, vodovode u Tuzima, investiciono presvlačenje asfalta u sekcijama Podgorica, Pljevlja, Kotor, Berane.
Novcem iz državne kase se u Pljevljima finansira infrastruktura u Mjesnoj zajednici Bukovica, ali i rekonstrukcija gradskih saobraćajnica. Zanimljivo je da je Opštinski odbor DPS-a Pljevalja, u okviru predizborne kampanje, već snimio promotivni spot u kome se koriste kadrovi snimnjeni prilikom izvođenja radova, uz poruku da „nastavljaju da pomažu razvoj gradske infrastrukture“.
Pišu:
Marko Vešović
Ines Mrdović
Ovaj tekst je sačinjen uz podršku Evropske unije i Ambasade SAD u Podgorici. Za sadržaj ovog teksta odgovorna je isključivo Mreža za afirmaciju nevladinog sektora – MANS, a stavovi iznijeti u ovom tekstu se ni u kom slučaju ne mogu smatrati stavovima donatora.
